21 stycznia 1775 Jemelyan Pugaczow został stracony na Placu Błotnym w Moskwie

Emelyan Ivanovich Pugachev - Kozak Doński, przywódca wojny chłopskiej 1773-1775 w Rosji. Nazywając siebie „cesarzem Piotrem III”, wzniecił powstanie Kozaków Yaik (Ural), które bardzo szybko przekształciło się w wielkie powstanie chłopskie, być może największe w historii przedrewolucyjnej Rosji. Jesienią 1774 r. Pugaczow został pokonany w bitwie pod bandą Solenikowa i uciekł z resztkami wojska. Ale nie wiedział o spisku pułkowników kozackich, który rozwinął się już w tym czasie w jego oddziale, który postanowił otrzymać od rządu ułaskawienie w zamian za spiskowca.

We wrześniu 1774 roku Emelyan Pugaczow został przekazany władzom przez niektórych jego współpracowników. Początkowo był przetrzymywany w śledztwie w mieście Yaik, gdzie był osobiście przesłuchiwany przez generała porucznika A.V. Suworowa, a następnie został wysłany do Simbirska. Tutaj Pugaczow był ponownie przesłuchiwany przez kilka dni i po raz pierwszy został poddany torturom, w wyniku których oczernił siebie i swoich współpracowników (jednak te pomówienia zostały później obalone podczas śledztwa w Moskwie). Przesłuchanie przeprowadził dowódca oddziałów karnych hrabia P.I. Panin i szef tajnych komisji, generał dywizji P.S. Potiomkin.

Powiązane posty

3 lutego 1966 Radziecka stacja „Łuna-9” po raz pierwszy na świecie przeprowadziła miękkie lądowanie na Księżycu

03.02.2023

3 lutego 1826 Aleksander Gribojedow został aresztowany pod zarzutem udziału w powstaniu dekabrystów

03.02.2023

Na początku listopada Pugaczow został przeniesiony do Moskwy i umieszczony w piwnicy budynku Mennicy w pobliżu Bramy Zmartwychwstania w Kitay-gorodzie. Wraz z nim doprowadzono do ogólnego śledztwa wszystkich pozostałych przy życiu jeńców biorących udział w powstaniu. Śledztwo zostało przeprowadzone przez specjalną komisję śledczą Tajnej Ekspedycji Senatu, której głównymi członkami byli gubernator Moskwy, książę M.N. Volkonsky, główny sekretarz Tajnej Ekspedycji S.I. Szeszkowski i generał dywizji P.S. Potiomkin.

Cesarzowa Katarzyna II żywo interesowała się przebiegiem śledztwa, wskazując kierunki, w jakich miały być prowadzone przesłuchania. Pod koniec śledztwa ustaliła też skład sądu, w którym znalazło się 14 senatorów, 11 „osoby trzech pierwszych klas”, 4 członków Synodu i 6 przewodniczących kolegiów. Prokurator Generalny Vyazemsky został wyznaczony do nadzorowania procesu. Pierwsze posiedzenie sądu odbyło się 30 grudnia 1774 r. w Sali Tronowej Pałacu Kremlowskiego.

Po kilku spotkaniach sąd skazał Pugaczowa na karę śmierci: „Kwatera Emelka Pugaczow, wbić głowę na pal, rozbić części ciała w czterech częściach miasta i postawić je na kołach, a następnie spalić w tych miejscach”. Wraz z nim Afanasy Perfilyev został również skazany na ćwiartowanie, a trzech kolejnych - M. Shigaev, T. Podurov i V. Tornov - na powieszenie.

Egzekucja Pugaczowa i innych skazanych odbyła się (10) 21 stycznia 1775 r. w Moskwie na Placu Błotnym (miejsce, w którym odbywały się wówczas kary publiczne w stolicy). Według opowieści współczesnych (przekazanych w szczególności przez A.S. Puszkina w jego „Historii Pugaczowa”), wiele osób było obecnych przy egzekucji buntownika, był silny mróz. Po przeczytaniu manifestu Pugaczow, stojąc na szafocie, przeżegnał się przy katedrach, pokłonił się ze wszystkich stron i pokutował przed ludem. Następnie głowa odcięta przez kata była pokazywana ludziom i trafiała na szprychę, reszta ciała na kole. Perfilyev został stracony w ten sam sposób, Shigaev, Podurov i Tornov zostali powieszeni.

Nawiasem mówiąc, kat miał tajny rozkaz Katarzyny II, aby zmniejszyć udrękę skazanych, więc Pugaczowa i Perfiljewa najpierw odcięto im głowy, a dopiero potem zostali poćwiartowani. Ich odcięci członkowie zostali rozrzuceni po moskiewskich placówkach i spaleni dzień później, a kaci rozproszyli prochy.

Tak zakończyło się powstanie, rozpoczęte przez garstkę nieposłusznych Kozaków, które jednak wzburzyło kraj od Syberii po Moskwę i od Kubania po lasy Murom. Długo trwało, nim zapanował ostateczny spokój. Panin i Suworow pacyfikowali niespokojne prowincje przez prawie rok, zapewniając w nich osłabioną władzę.

Pod koniec buntu Pugaczowa Katarzyna II opublikowała manifest, w którym to powstanie pogrążyło się w „wiecznym zapomnieniu i głębokiej ciszy”. Co więcej, chcąc zniszczyć pamięć o straszliwej epoce, kazała nawet zmienić nazwę miasta Yaitsky na Uralsk, a rzeki Yaik na Ural.